Zij is de kordate en welbespraakte woordvoerster van de ’werkgroep diervriendelijk populatiebeheer’, die pleit om op basis van valide, onderbouwde argumenten met een ’humane’ oplossing te komen voor het overschot aan dieren in door de mens afgegrendelde gebieden. ,,Wij hebben het overschot aan herten zelf gecreëerd en kiezen vervolgens voor de meest domme oplossing: afschieten. Dat is niet alleen een vorm van moord, het is volkomen contraproductief. Door schieten zorg je er juist voor dat er nog meer herten komen.’’

Reerink heeft een hekel aan emotionele kretologie zonder wetenschappelijke onderbouwing. En daaraan ontbreekt het juist, is haar mening. Of liever gezegd: veel zaken worden eenzijdig voorgesteld onder invloed van machtige lobby’s. Ook in de natuurbranche. ,,Steeds weer dezelfde onderzoeksbureaus die alleen maar hameren op wat organisaties en overheid willen horen en nooit eens kijken naar alternatieven of out of the box denken.’’

Anita Reerink heeft een prentenwinkel in de Schagchelstraat in de Haarlemse binnenstad. Daarnaast volgde ze een filmopleiding bij Frans Bromet en maakte een documentaire over de achtergrond van de vleesindustrie. Volgens Reerink is er sprake van een doofpotcultuur. ,,Er is veel geld mee gemoeid. Machtige industrielobby’s zorgen er met het ministerie van landbouw voor dat het publiek eenzijdige informatie te horen krijgt. Zaken worden verdraaid of verzwegen. Er staan te veel belangen op het spel.’’ De Haarlemse ziet veel parallellen met wat er nu gaande is in de Oostvaardersplassen en Waterleidingduinen.

Om beide gebieden staan hekken, dieren kunnen geen kant op. Natuurbeheerders zien het afschieten van duizenden dieren als enige oplossing. ,,In de Oostvaardersplassen en Waterleidingduinen is geen sprake van een natuurlijke biotoop waarin de natuur zelf de stand van zaken regelt. Het gaat om door de mens afgegrendelde gebieden. En vervolgens roepen we dat de natuur zijn gang moet gaan. Dat is natuurlijk belachelijk.’’

Jaren geleden filmde Reerink de massale sterfte van herten bij de oostkant van de Waterleidingduinen. Beheerder Waternet had daar hoge hekken geplaatst waar de dieren niet langer overheen konden. Hongersnood en kadavers waren het trieste resultaat. ,,Toen riepen tegenstanders al om anticonceptie als mogelijke oplossing. Dat werd weggewuifd door Waternet. ’Niet mogelijk’, riep die. Maar ik dacht: oh nee? Dat wil ik nog wel eens zien.’’

Reerink ging praten met professor Tom Stout van de Universiteit Utrecht. ,,Hij is specialist op het gebied van anticonceptie bij dieren. Hij heeft ingesproken bij de provincie Flevoland tijdens het debat over de Oostvaardersplassen en ervoor gepleit om dit serieus te onderzoeken.’’

,,Ik wil op basis van reële argumenten meehelpen om een oplossing te zoeken. Bijvoeren is geen optie. Een hek eromheen gooien en de boel de boel laten werkt ook niet. En met afschieten maak je het alleen maar erger.’’ Afschieten is een kortetermijnoplossing, stelt Reerink. ,,De natuurlijke reactie van herten die worden bedreigd is dat ze zich massaler gaan voortplanten. Kortom: je kunt blijven schieten. Het afremmen van de vruchtbaarheid is de beste oplossing op lange termijn.’’

Maar de inzet van anticonceptie is onbespreekbaar, is haar ervaring. ,,Natuurbeheerders en de overheid willen er niet aan. Er is onderzoek naar gedaan, maar ook hier zie je eenzijdige studies en dus eenzijdige conclusies. Er is ervaring met het toepassen van anticonceptie op wilde dieren zoals op herten in de Verenigde Staten, Roemenië, Polen en Zuid-Afrika. In de parken in de Verenigde Staten werken de beheerders met PZP, een natuurlijk proteïne, dus vrij van hormonen. Daar werkt het. Waarom zou het niet hier werken?’

Niet te doen

,,Wij hebben ons over de mogelijkheid voor anticonceptie laten adviseren door dierenartsen, experts uit de wetenschap en de dierenbescherming. Die geven aan dat voor wilde dieren in deze leefomstandigheden het toedienen van anticonceptie praktisch onuitvoerbaar is’’, aldus een woordvoerster. ,,Als je anticonceptie wilt toedienen, moet je het grootste deel van de populatie behandelen. Dat is niet te doen bij een grote groep.’’

Bureau Alterra van de Universiteit Wageningen heeft in 2016 in opdracht van het ministerie van economische zaken gekeken naar met name internationale ervaringen met het gebruik van contraceptie (anticonceptie) bij hoefdieren, zoals herten. De conclusie was: niet makkelijk uit te voeren bij grote aantallen dieren en duur. Ook bestaan er risico’s op afwijkingen en ongewenste effecten op het natuurlijk gedrag van vrouwelijke herten.

Ook de Vereniging het Edelhert heeft bedenkingen. Volgens voorzitter Jozef Linthorst is anticonceptie geen optie. ,,Het is niet te doen bij grote aantallen herten in uitgestrekte gebieden. Experts zijn het met me eens. Je moet vlakbij de dieren kunnen komen zonder dat ze op de vlucht slaan. Vervolgens moet je ze verdoven, inenten en merken. Nou, misschien dat je dat lukt bij een paar dieren, maar niet bij duizenden herten in een seizoen. Afschieten is de beste methode als je snel resultaat wilt.’’

Struikelblok

Maar Tom Stout, hoogleraar aan de Universiteit Utrecht en specialist op gebied van contraceptie bij dieren, sluit de methode niet uit. ,,Het ligt er aan welk doel je stelt. Als een beheerder in korte tijd het aantal dieren flink wil verminderen, is afschieten de snelste methode. Maar je kunt ook kiezen voor afschieten én een deel van de dieren inenten. Dan ben je op korte en lange termijn bezig. Het is beter als er regelmatig jonkies worden geboren. Dat houdt de kudde gezond. En door een deel in te enten verminder je op den duur toch het aantal.’’

Volgens Stout kan het inenten simpeler dan mensen denken. ,,Er zijn darts (pijltjes, red.) waarmee je een dier in een keer kunt verdoven, inenten en merken. Het grootste struikelblok zit in de hoofden van natuurbeheerders en de overheid. Die zien alleen maar de problemen. Je kunt alles wel ingewikkeld maken. Ik zeg: test het uit.’’