PostNL staat stil bij 180 jaar spoorwegen: eerste lijn van Amsterdam naar Haarlem

De enveloppe met de jubileumzegels.© foto nvph

Frans van den Berg
Haarlem

PostNL staat deze maand stil bij 180 jaar spoorwegen in Nederland. Maar ook andere vormen van openbaar vervoer worden weergegeven.

In een serie van zes zegels, die vanaf 19 augustus te koop zijn, komen verschillende vervoersvormen aan bod. Het gaat op de zegels om bussen die rijden tussen Emmeloord en Lelystad en tussen Goes en Zierikzee. Maar ook om de pont van Brakel naar Herwijnen en de tram van Amsterdam CS naar Geuzenveld.

Uiteraard ook treinen: een stoptrein tussen Zwolle en Stadskanaal en een dubbeldekker tussen Den Helder en Maastricht. De aanleiding voor de serie postzegels is het feit dat op 20 september 1839 de eerste trein reed tussen Amsterdam en Haarlem. Dat was een grote omwenteling, omdat tot die tijd het openbaar vervoer alleen met de postkoets, omnibus of trekschuit ging. In de jaren twintig kwam met de autobus de volgende omwenteling, omdat de bus sneller en wendbaarder was dan de tram.

De Nederlandse Vereniging van Postzegelhandelaren heeft met de zes postzegels ook een zogeheten eerstedagenveloppe laten maken. Ontwerper Ingmar Bizar koos voor het contour van een ’koploper’, waarin de machinist bovenin zit. Daarop zit weer een foto van een sprinter die langs de bollenvelden rijdt.

Met die eerste lijn van Amsterdam naar Haarlem begon voor Nederland het spooravontuur. Met houten stationsgebouwen op de plek van de huidige Westergasfabriek in Amsterdam naar de werkplaats van de NS in Haarlem. Een afstand die nu in nog geen tien minuten wordt afgelegd, maar indertijd 25 tot 28 minuten duurde. Dat was 180 jaar geleden enorm snel, omdat de trekschuit er vijf keer zo lang over deed.

Overigens was het de initiatiefnemers te doen om een verbinding tussen Amsterdam en Rotterdam op te zetten. Omdat het Haarlemmermeer nog niet was ingepolderd, moesten ze omrijden via Haarlem. Dat ging stap voor stap. In 1842 was Leiden het eindpunt, een jaar later Den Haag en pas in 1847 Rotterdam. Dwars door Haarlemmermeer ging het pas in 1981 na opening van de Schipholtunnel. Tegenwoordig gaat het via de hsl nog sneller van Amsterdam naar Rotterdam.

Overigens wordt de viering van 180 jaar spoor bescheiden gehouden. Prorail heeft nog wel een videoserie gemaakt, maar grootschalige feestelijkheden komen er niet. Dat was vijf jaar geleden al gedaan.

Meer nieuws uit Uitgelicht

Ombudsteam

Ons Ombudsteam springt in de bres voor de consument.