Janneke en Margriet zijn als duo genomineerd als Persoon van het Jaar, omdat ze Haarlemmers bewuster maken van de klimaatcrisis. Ze zijn elkaars beste vriendin vanaf de middelbare school. Janneke, moeder van twee kinderen, werkt als fondsenwerver bij de Stadsschouwburg en Philharmonie. Margriet was werkzaam in het onderwijs en zoekt nu een baan die met het milieu te maken heeft.

Janneke neemt bijna steeds automatisch het woord, als ze vertellen over Extinction Rebellion. In de hete zomer van 2018 kreeg Janneke ’een lekker, maar ook onrustig gevoel’ van de hitte en de droogte. ,,Onheilspellend’’, zegt ze. ,,Wat staat ons te wachten? Ik heb in Mali gewoond en was die hitte gewend, maar het hoorde niet in Nederland. Ik ben er boeken en artikelen over gaan lezen.’’

Zij en Margriet richtten de Haarlemse tak van Extinction Rebellion (opstand tegen uitsterven) op. De activistische milieuclub telt dertig groepen in het land. Margriet: ,,Wij vragen ons voortdurend af: hoe kunnen we actief zijn om de klimaatverandering te beperken?’’ Extinction Rebellion, met veel mensen die van nature niet snel op de barricaden klimmen, past bij hen. Jonge vrouwen en expats zijn goed vertegenwoordigd.

De club organiseert informatieavonden. Het zijn praktische en emotionele avonden: wat doen de veranderingen van het klimaat met je en wat kan je er mee doen? Op zo’n avond zijn er soms aangrijpende momenten. Als een vrouw zich op zo’n avond afvraagt of ze wel aan kinderen wil beginnen. Of als een vrouw openlijk betwijfelt of het wel verstandig is dat ze kinderen op de wereld heeft gezet.

De leden uit de groep dragen op hun eigen manier hun steentje bij. Bij een demonstratie in Amsterdam stonden Janneke en Margriet bewust in het vak waar geen mensen werden gearresteerd. Anderen hadden zich vastgelijmd aan de grond, maar Janneke vindt het geen lekker idee als zij als moeder wordt opgepakt. Margriet: ,,Je kunt op veel manieren actief zijn, je kunt ook de website bijhouden.’’

Ze organiseerden dit jaar twee ’die-inns’ in de Haarlemse binnenstad. Deelnemers vallen spontaan dood neer op straat, als voorbode van wat er gebeurt als de CO2-uitstoot onverminderd doorgaat. Ook maakten ze een entree in de gemeenteraad. Janneke en Margriet riepen de Haarlemse politici op hun eigen uitspraak dat de ’klimaatcrisis is uitgebroken’ serieus te nemen. Met enig succes, zegt Janneke met een glimlachje. De volgende dag kwam er een mailtje van de milieuwethouder om eens te komen praten.

Bijna iedereen is overtuigd dat de opwarming van de aarde een probleem is. Sommigen denken dat techniek de oplossing gaat bieden en dat elektrische of waterstofauto’s uiteindelijk soelaas bieden voor de klimaatcrisis.

De vriendinnen denken dat technische oplossingen alleen niet toereikend zijn. Gedragsverandering is ook een manier om tot minder CO2-uitstoot te komen. Janneke: ,,Stel je eens voor als meer Amerikanen vegetariër zouden worden. In dat land wordt zo veel vlees gegeten.’’ Nog belangrijker is dat de overheid zich actiever opstelt. ,,Wij voeren geweldloze acties om die overheid te beïnvloeden.’’

Ze zijn allebei vegetariër en rijden geen auto. Hoewel de man van Janneke wel een auto heeft, bezit zij zelf geen rijbewijs. Het afgelopen jaar zijn ze zich nog bewuster geworden van de ernst van de klimaatcrisis. Ze zijn strijdlustig en zien hun acties als een noodzakelijkheid. De klimaatverandering kan leiden tot ongekende migratiestromen of voedseltekorten.

,,Als er een dreiging is van een orkaan, is iedereen in rep en roer. Het is verbijsterend dat we nu niets doen. Maar wij groeien als beweging en blijven tegen de mensen aanduwen zodat we invloed kunnen uitoefenen. We hebben een steen in het water gegooid die steeds meer rimpelingen veroorzaakt.’’

Door hun acties groeien ze zelf als personen ook. Op bijeenkomsten voeren ze het woord. Janneke en Margriet voelen verbondenheid met de andere leden van Extinction Rebellion. Margriet: ,,Ik wil graag iets zinvols bijdragen en dat vind ik terug bij deze groep.’’

Lees hier alles over de verkiezing Persoon van het Jaar 2019