Last van overgevoelige oren: lage geluiden die anderen niet horen

© Illustratie Marc de Boer

Durk Geertsma

Overgevoeligheid voor laagfrequent geluid is op zichzelf al vervelend genoeg. Maar het stuit ook op onbegrip omdat anderen het niet horen.

Marion van Kesteren heeft al drie jaar last van - wat zij zelf omschrijft als een subjectief te ervaren klacht over - het mechanisch ventilatiesysteem in de woning. Haar klachten bij de woningbouwvereniging Ymere worden serieus opgepakt, maar ze blijft er last van houden. „Trillingen in matrassen, een constante zoem van de dakventilator, de hoorbare luchtcirculatie, de resonantie daarvan in het ventilatiekanaal.” Er is meerdere keren contact met Ymere, maar de bron wordt niet opgespoord.

Van Kesteren is van mening dat deze technische problemen ook voor mensen met een zeer gevoelig gehoor opgelost zouden moeten kunnen worden. „Is er al jurisprudentie voor dit subjectief ervaren geluidsnormeringen?”, vraagt ze ons.

Na een blik op de website van Stichting Hoormij trekken wij de conclusie dat Van Kesteren waarschijnlijk last heeft van overgevoeligheid voor laag frequent geluid. Dat is geluid met een frequentie tot 125 Herz. Uit een redelijk recente oriëntatiestudie van het RIVM komt naar voren dat vermoedelijk ongeveer twee procent van de Nederlanders van 18 jaar en ouder ernstige hinder ondervindt van laagfrequent geluid. Dat is behoorlijk veel.

Laagfrequent

„Laagfrequent geluid heeft een lange golflengte waardoor het weinig geabsorbeerd of gedempt wordt door muren. Ook de bodem absorbeert het geluid nauwelijks, waardoor het grote afstanden kan overbruggen. Zelfs geluidsschermen langs de snelweg helpen nauwelijks tegen laaffrequent geluid, oftewel lfg.

Daarnaast kan door trillingsoverdracht van in het eigen gebouw opgestelde installaties oorzaak zijn van laagfrequent geluidhinder. Bronnen van laagfrequent geluid kunnen zijn: ventilatoren, verwarmingspompen, transformatoren, airco-installaties, koelkasten, wasmachines, meterkast, elektronische apparatuur, wegverkeer, boten.”

Rianna de Jonker van Hoormij: „Behalve laagfrequent geluid komt het ook voor dat het om een vorm van tinnitus of gevoeligheid voor geluid gaat. ’s Nachts is het rustig en is er weinig ander geluid in je omgeving, anders dan op de meeste momenten overdag, het is mogelijk dat daardoor andere geluiden meer opvallen; ze worden niet meer overstemd door andere geluiden. Tinnitus of overgevoeligheid voor geluid zou kunnen worden bekeken door een KNO-arts, bijvoorbeeld in een ziekenhuis met een audiologisch centrum. Ook zou er dan zekerheid zijn dat er geen andere medische oorzaak is.”

Herkenbare klachten

Huub Neuteboom is adviseur bij het Geluidburo en door het hele land actief. De klachten van Marion van Kesteren zijn heel herkenbaar, geeft hij aan. „De problematiek komt meer voor bij ouderen. Hoogfrequente geluiden worden door de achteruitgang van het gehoor slechter waargenomen, laagfrequent geluid treedt dan meer op de voorgrond. De veroorzakende bronnen zijn daarbij zeer uiteenlopend: van een grote koelinstallaties van een datacenter op 50 meter tot een onschuldige afzuigventilatortje in de kelder van een gebouw.”

In het bouwbesluit is een binnennorm opgenomen van 30 dB(A) voor enkele specifieke gebouwgebonden installaties. De Wet Milieubeheer spreekt van een nachtgemiddelde geluidniveau van 25 dB(A) wanneer je woning grenst aan een bedrijf. Dit alles is niet voldoende om hinder te voorkomen. Met de huidige hoge eisen aan thermische isolatie is ook de geluidisolatie hoog, waardoor er minder omgevingsgeluid in de woning over blijft. Zo zijn achtergrondgeluidniveaus van 20 dB(A) meer regel dan uitzondering. Laagfrequente geluid, juist bij dergelijke hele lage niveaus, zijn dan extra hinderlijk.„Onderzoeken naar laagfrequent geluid zijn uitdagend: het kwantitatief vastleggen van het niveau is storingsgevoelig, het opsporen van de bron is soms zoeken naar een speld in een hooiberg. Met geavanceerde apparatuur en meettechnieken zijn bronnen binnen het gebouw wel te detecteren. Complexer wordt het als de bron buiten het eigen gebouw ligt, dit omdat de richting van het geluid lastig te bepalen is. Er is beperkte jurisprudentie over lfg, maar concrete regelgeving ontbreekt nog altijd, geeft Neuteboom aan. „Wij doen met het Geluidburo ook dergelijke onderzoeken en toetsen daarbij aan binnen de akoestische wereld gangbare (internationale) richtlijnen” De kosten van eerste verkennend geluidsonderzoek bedragen ongeveer 2500 euro, alleen richt Geluidburo zich niet op particulieren. Hij adviseert daarom om via woningbouwvereniging, huurcommissie, gemeente of een eigen rechtsbijstandsverzekering onderzoek te laten doen.

Mevrouw Van Kesteren verzucht dat ze er mee zal moeten leren leven. „Verhuizen, na 43 jaar in deze woning, is voor mij geen optie. Maatschappelijke bewustwording en het serieus nemen van dit soort klachten verdient meer aandacht.„a

Wie meer over laagfrequent geluid wil weten, kan terecht op de website van Stichting laagfrequent geluid: www.laagfrequentgeluid.nl.

Op Facebook is een lotgenotengroep actief. Mensen die brom, dreun, en/of trillingen door het lichaam zijn gaan waarnemen en hier niet alleen mee willen blijven rondlopen, kunnen hun ervaringen delen via bit.ly/OMBLFG.

Wilt u reageren of heeft u hulp nodig van de Ombudsman? Mail ons!

Meer nieuws uit Ombudsteam

Ombudsteam

Ons Ombudsteam springt in de bres voor de consument.