Door de internationale discussie over racisme en discriminatie is het beeld van VOC-kopstuk Coen (opnieuw) mikpunt van kritiek. De critici zien Coen als symbool van de koloniale tijd en benadruken dat hij niet schuwde om geweld te gebruiken om de belangen van de VOC te verdedigen.

Dit deed Coen onder andere in 1621 op de Banda eilanden. Om het monopolie op nootmuskaat daar veilig te stellen, liet hij na mislukte onderhandelingen duizenden Bandanezen ombrengen of als slaaf afvoeren. Het bronzen standbeeld van Coen staat sinds 1893 op het plein de Roode Steen in zijn geboortestad.

Lees ook: Wat doen we met Coen? Meerderheid vindt dat het beeld moet blijven staan, mogelijk met aanpassingen

Massamoordenaar

„Mijn voorouders zijn inheems Indonesisch (toen nog Nederlandse burgers) en ik vind het niet acceptabel dat hun genocidepleger in de openbare ruimte aan te treffen is”, reageert Fiona Frank op de lezersoproep. Anderen zijn kort en stellig: „Een massamoordenaar verdient geen eerbetoon”, is een veel ingestuurde kreet.

Een meerderheid vindt dat het beeld moet blijven staan, met als argumenten dat Coen onderdeel is van de geschiedenis van de stad. Veel lezers staan wél open voor veranderingen aan of rond het kunstwerk, zoals een uitgebreidere uitleg op de sokkel over zijn duistere kanten.

Felle toon

Opvallend is de felle toon van de reacties en de verwijzingen naar de zwarte Piet-discussie. „ Coen moet blijven. Dat is onze geschiedenis. We geven al teveel toe aan afbreuk van onze cultuur”, mailt Joop Karel de Jong.

En Hans Boon: „Het standbeeld moet blijven staan. Blijf van onze geschiedenis af! Als het je niet bevalt ga dan weg.” Ook Marja van Duijn wil het beeld laten staan. Net als veel anderen ziet zij het kunstwerk niet als eerbetoon maar als symbool van de tijdgeest. Zij roept tegenstanders op om ’niet te blijven hangen in slachtofferrol van het verleden’.

Een aanval op Coen wordt ook gezien als een aanval op de Nederlandse identiteit, blijkt uit de reacties: „Sint en Piet weg, de volgende is de kerstman. En nu Coen”, mailt Henk Godijn.

Ook Gre Wiggermans zit op die lijn: „Altijd waren we trots op onze Nederlandse mentaliteit en handelsvisie. Laten we dat niet van ons afnemen. Ik ben trots dat ik een Nederlander ben, ik hou van VOC, die heeft ons rijkdom gebracht.”

Directeur Ad Geerdink van het Westfries Museum - waar het beeld voor de deur staat - wil kunstenaars uitdagen een toevoeging bij het bestaande standbeeld te ontwerpen. „Ik denk aan een eigentijds monument dat vertelt hoe we nu naar dat verleden kijken en dat laat zien dat we vandaag de dag worstelen met een deel van onze geschiedenis.”

Geerdink stipt aan dat het weghalen van het beeld geen uitweg is: „Op korte termijn zou dat misschien een handreiking zijn, maar daarmee is het probleem van racisme dat nu wordt aangekaart nog niet de wereld uit. En vergeet ook niet dat er op dit moment nog een grote groep mensen is voor wie het weghalen van het standbeeld toch echt nog een brug te ver is.”