De in Amsterdam gevestigde vereniging bezit ruim 400 monumenten in Nederland, van renaissance tot art deco. In de IJmond gaat het om twee panden: Buitenplaats Beeckestijn (uit 1650) en de kapelwoning (uit 1769) op dit complex in Velsen-Zuid. De eerste werd in 2007 verworven. Vergeer: ,,Beeckestijn hebben we overgedragen gekregen van de gemeente Velsen via de Dienst Landelijk Gebied samen met Natuurmonumenten. De kapelwoning zat daar volgens mij al bij.”

(Tekst gaat door onder de foto)

Monument en bed

Het plan voor de kapelwoning is om deze op te knappen en in te richten als vakantiewoning, ofwel erfgoedlogies. Het zou vallen in de categorie ’Monument en Bed’, op dit moment heeft Hendrick de Keyser achttien van deze huizen voor uniek verblijf en overnachting(en). Zo blijft historisch erfgoed bewaard én beleven veel mensen er plezier aan.

Velsen-woordvoerder Wouter Siebeling legt uit dat de gemeente positief is over het restauratieplan, maar dat daarvoor bestemmingsplan ’Driehuis en Velsen-Zuid’ moet worden gewijzigd. Punt is alleen dat dit niet gebeurd, omdat per 1 januari 2022 de Omgevingswet ingaat. ,,Voor de restauratie moet dan een omgevingsvergunning worden aangevraagd. We hebben Hendrick de Keijser ook laten weten dat het bestemmingsplan niet wordt herzien, met het oog op de Omgevingswet.”

Stichting Vrienden van Beeckestijn zit binnenkort om tafel met Hendrick de Keyser, zegt bestuurslid Aad Kalkman.

De kapelwoning op buitenplaats Beeckestijn is het oudst bewaarde voorbeeld van de neogotische bouwstijl in ons land. Tussen omstreeks 1760 en 1772 liet Jacob Boreel, die enige tijd diplomaat in Engeland was, een landschapstuin in het achterpark van Beeckestijn aanleggen. Het was de eerste op Engelse en Duitse voorbeelden geïnspireerde landschapstuin in Holland. Tuinarchitect Johann Georg Michael voorzag de tuinen op Beeckestijn een geometrisch stramien van slingerpaden, bomenlanen, bloeiende heesters, kronkelende beek, korenvelden en romantische bouwsels.

Verrassen

De kapelwoning, in de afgelegen zuidhoek van de tuin, is gebouwd omstreeks 1769. Het is een zogenaamde ’folly’, een bewust excentriek gebouwtje dat de wandelaar moest verrassen en inspireren. Hoewel het een kleine woning is, kreeg het de vorm van een kapel.

(Tekst gaat door onder de foto)

Een prent uit 1772 toont de fraaie ojiefbogen rond vensters en deur, een schoorsteen in de vorm van een klokkentorentje, en aan de smalle zijde een gotisch baldakijn. Dit baldakijn en de spits van het torentje zijn helaas verdwenen. De kapelwoning is in slechte staat en moet gerestaureerd worden. Het blijft een romantisch, zij het klein, woonhuis in het groen.

Naast de kapelwoning op Beeckestijn bezit ’Hendrick de Keyser’ nog twee vroege voorbeelden van de neogotische bouwstijl in ons land: het historische hek van het Hodshon Huis (1794-1795) in Haarlem en stoomgemaal Cruquius in Haarlemmermeer (1846-1849).