Deze krant onderzocht de levendige handel rond Purmerend en bij Leiderdorp. Maar ook Haarlem, Edam-Volendam, Zaanstad, Medemblik, De Ronde Venen, Eemnes, Weesp, Heemstede en Waterland hebben snippergrond binnen de gemeentegrenzen.

Lees ook: Pssst, polder kopen? Hoe speculanten de polder versnipperen en de gemeente buitenspel staat

Met mooie verhalen over mogelijke bouwplannen verleiden grondhandelaars particulieren om te speculeren met kleine stukjes landbouwgrond. De meeste kopers van deze kavels komen van een koude kermis thuis – de kans dat ze hier geld mee verdienen is minimaal.

Gemeentes branden liever hun handen niet aan de versnipperde stukken. Speculerende particulieren die te duur hebben gekocht zullen niet zo snel verkopen voor de werkelijke waarde. Bovendien maken al die verschillende eigenaars eventuele ontwikkeling alleen maar moeilijker en daardoor duurder. Volgens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten bestemmen zij er bij voorkeur omheen.

Hoogleraar agrarisch recht Jeroen Rheinfeld (Radboud Universiteit) noemt de handel ’maatschappelijk ontwrichtend’. „Als dit nog vijf of tien jaar zo doorgaat, dan ben je als gemeente zo ingesloten. Op alle punten legt dit ons toch al kleine buitengebied lam.’’

In heel Nederland is landbouwgrond opgeknipt en verhandeld, ontdekte het Financieele Dagblad in 2019. Sindsdien is het probleem alleen maar groter geworden: het FD becijferde in april van dit jaar dat Nederland maar liefst 570 snippergrondlocaties telde.

Lees ook: Dat ’kleingrondbezitters’ een kat in de zak hebben is tot daar aan toe, in tijden van grondschaarste en woningnood is snippergrondverkoop niet geoorloofd | commentaar

Een brochure van een Haarlems bedrijf voor ’grondposities’ in de Purmer citeert bijvoorbeeld uit een gemeentelijk ’plan’ Ruimte voor Purmerend uit 2017 ’voor de verstedelijking van Purmer-Oost’ en stelt: „Het plan wil in totaal een groei van meer dan 10.000 woningen realiseren op onder meer het grondgebied van de aangrenzende gemeenten.„Wat de folder niet zegt: dit was slechts een van de bekeken opties, die nooit tot een plan kwam.