Het aantal meldingen van discriminatie neemt weer toe, blijkt uit een rapport van kenniscentrum Art.1., in opdracht van de Nationale Politie en het ministerie van Binnenlandse Zaken is gemaakt. Voor het derde jaar op rij zijn er meer klachten geregistreerd. Ook bij het College voor de Rechten van de Mens en de Nationale Ombudsman kwamen meer klachten binnen.

Bij antidiscriminatievoorzieningen (AVD’s), bijvoorbeeld een gemeentelijk meldpunt waar iemand voor een klacht of onafhankelijk advies terecht kan, kwamen 6.922 meldingen binnen. Een stijging van 26 procent. Bij de politie zijn 6.580 discriminatiemeldingen geregistreerd, een stijging van zeven procent. Naast aangiften, vallen hier ook meldingen onder die niet tot een strafrechtelijke vervolging leiden en waarnemingen van agenten zelf. Vooral in Amsterdam, Den Haag en Rotterdam komen vooral veel meldingen vandaan.

Het College kreeg 739 verzoeken om een oordeel binnen, een stijging van zestien procent. En er kwamen 5.286 meldingen en vragen binnen over gelijke behandelingen. Bijna twee keer zoveel als er in 2020 binnenkwam. De Nationale ombudsman ontving 321 klachten over discriminatie door overheidsinstanties, een ruime verdubbeling. Alleen bij de Kinderombudsman kwamen iets minder klachten binnen dan een jaar eerder.

Coronamaatregelen

Opvallend is dat er veel meldingen gedaan zijn bij gemeenten die met coronamaatregelen te maken hebben. Volgens Stefano Frans, voorzitter van de Landelijke Vereniging van Antidiscriminatievoorzieningen, Discriminatie.nl, is het niet eerder voorgekomen dat een grote, zeer diverse groep zich zo massaal gediscrimineerd heeft gevoeld. ,,Mensen van verschillende afkomsten, geslacht, seksuele geaardheid, leeftijden, noem maar op. Een groot deel van deze mensen heeft zich ook niet eerder gediscrimineerd gevoeld’’, aldus Frans.

De meldingen met betrekking tot corona varieerden. Van bijvoorbeeld iemand die wegens een posttraumatische stress-stoornis geen mondkapje kon dragen en toegang werd geweigerd in een ziekenhuis, tot iemand die vanwege een ziekte geen coronavaccin kon nemen en zich daarom steeds moest laten testen. Maar het gaat ook om mensen die vanwege hun geloof een vaccin weigeren of principieel tegen het vaccin of mondkapjesplicht zijn. ,,Het waren in die zin allemaal mensen die buiten de norm vielen.’’

Bij het College en de Nationale ombudsman kwamen ook veel klachten binnen die met de coronamaatregelen te maken hebben. De politie kreeg via het meldpunt discriminatie bijna 1400 klachten binnen met betrekking tot coronamaatregelen.

Maar de meldingen gingen ook over andere zaken. De politie registreerde meer incidenten dan een jaar eerder, maar het soort meldingen was wel vergelijkbaar. Zo voelden melders zich vooral gediscrimineerd door hun herkomst (42 procent) of seksuele gerichtheid (32 procent). Dit is in grote lijnen vergelijkbaar met andere jaren, al zijn er nuances te zien. Zo hadden meer meldingen met antisemitisme te maken.

Ook discriminatie door handicap speelde een grotere rol, al had dit deels met coronamaatregelen te maken. Zo waren er melders die door hun beperking geen mondkapje wilden of konden dragen.

Het soort meldingen verschilt bij politie en de gemeenten. Bij de politie heeft 62 procent van de meldingen te maken met uitlatingen, zoals scheldpartijen en beledigingen. Die gingen voornamelijk over iemands geaardheid of herkomst. Bij gemeenten ging het voornamelijk om ervaringen waarbij de melder zich oneerlijk of anders behandeld voelt. Het aantal meldingen van uitlatingen is bij gemeenten juist iets afgenomen.

De meeste meldingen gingen over collectieve voorzieningen, ook hier is weer de link met de coronamaatregelen. Zo voelden mensen zich gediscrimineerd door ziekenhuizen, gemeentelijke dienstverlening of de Belastingdienst. Ook kwamen er vaker meldingen binnen die met horeca of sportvoorzieningen te maken hadden.

Transgender personen

Waar ook een toename van te zien is, zijn de meldingen die te maken hebben met transgender personen. De politie telde 53 geregistreerde voorvallen. Meldingen bij gemeenten gingen bijvoorbeeld om vijandige bejegening van trans personen. Zo werden transgender personen aangesproken met hun geboortegeslacht, terwijl zij nadrukkelijk hadden aangegeven anders aangesproken te willen worden. Volgens Frans is deze toename deels te verklaren doordat er meer aandacht is voor transgender personen. ,,Hierdoor durven mensen zich vaker uit te spreken.’’

Dat er bij allerlei instanties meer meldingen zijn gedaan van discriminatie, heeft ermee te maken dat het onderwerp hoger op de maatschappelijke en politieke agenda staat, aldus de voorzitter van de Landelijke Vereniging van Antidiscriminatievoorzieningen, Discriminatie.nl. Frans: ,,Daarnaast verwacht ik dat we de komende jaren nog meer meldingen binnenkrijgen. Mensen durven zich hopelijk vaker uit te spreken. Zo valt bijvoorbeeld seksueel grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer ook onder discriminatie. Dit onderwerp is dit jaar veel in het nieuws. Dat kan zeker invloed hebben.’’

Een greep uit de meldingen in het rapport:

Politie:

Melder wordt gepest vanwege zijn seksuele gerichtheid. Wordt uitgescholden voor ’vuile homo’ en krijgt steeds middelvinger op straat.

Politie:

Hoofddoek van een vrouw is van haar hoofd getrokken door een andere klant bij de supermarkt. Dit gebeurde nadat de verdachte was voorgedrongen en de vrouw er iets van zei.

Antidiscriminatiebureau:

Man en vrouw, boven de tachtig, willen zich niet laten vaccineren. Ze zijn daarom niet meer welkom bij koffie-uur in de buurt.

Antidiscriminatiebureau:

Man wordt toegang tot winkel geweigerd omdat hij geen mondkapje kan dragen vanwege psychische redenen. Heeft hier officiele documenten van, maar bedrijfsleider heeft hier geen boodschap aan.

Politie:

Man wordt gepest door de buren, die onder meer zeggen dat hij terug moet naar zijn ’eigen land’.

Antidiscriminatiebureau:

Melder zegt dat gevaccineerden in het verzorgingstehuis meer bezoek mogen ontvangen.

Antidiscriminatiebureau:

Moeder draagt geen mondkapje en mag daarom zoontje niet helpen aankleden na zwemles.

Politie:

Homostel krijgt briefje in brievenbus met verwensingen over geaardheid. Krijgt ruzie met mensen in de straat.

Politie:

Man is met vrienden in het park. Een kennis roept: ’Vuile homo, ik ga je klappen geven’. Man wordt mishandeld.