De oppositie had een idee: laten we deze maatregel juridisch toetsen door de Raad van State, want daar hebben ze er verstand van. Een motie die opriep tot zo’n toets werd deze week door de Tweede Kamer – lees: de coalitie – verworpen. Wat kan er in een rechtsstaat tegen het juridisch toetsen van een kabinetsbesluit zijn?

Die vraag lag nadrukkelijk niet op tafel toen de minister van Justitie deze week de H.J. Schoo-lezing uitsprak. Het ging over de bescherming van de democratische rechtsstaat. Dilan Yeşilgöz vertelde over ondermijning door drugscriminaliteit, intimidatie en bedreiging van gezagsdragers en de gevaren van rechts-extreme complotdenkers. Allemaal terecht, maar als je spreekt over de rechtsstaat moet je ook in de spiegel durven kijken. In een flits bewees Yeşilgöz lippendienst aan de toeslagenaffaire en de hersteloperatie in Groningen. Dat was het dan.

Waar Yeşilgöz wel tijd voor had? Het bekritiseren van de woke-beweging. Een problematisch onderwerp: woke is een chique klinkend scheldwoord onder rechtse Nederlanders voor linkse politici en activisten die zich inzetten op het terrein van LHBT-rechten, gender en racisme. Hun stelling is dat allerlei groepen worden gediscrimineerd, al is die discriminatie soms subtiel. Voorbeelden te over: Nederlanders van kleur worden bijvoorbeeld aangesproken alsof ze buitenlanders zijn, met transgenders wordt nauwelijks rekening gehouden, mannen die hand in hand lopen worden uitgescholden en seksisme is werkelijk overal.

Woke-activisten vinden dat er rekening moet worden gehouden met rechten en gevoelens van minderheden. Yeşilgöz noemt deze beweging een bedreiging voor de rechtsstaat. Ze vindt dat deze activisten de vrije meningsuiting bedreigen want zij roepen op om mensen die racistische of discriminerende uitspraken doen geen podium te geven. Toegegeven: woke-activisten hebben lange tenen en vinden heel veel uitspraken verkeerd. Maar dat laat onverlet dat zij gewoon gebruik maken van hun recht op vrije meningsuiting. We kunnen vervolgens met de rest van de samenleving wel uitmaken of ze een terecht punt hebben of een stelletje aanstellers zijn.

In Nederland hebben we een minister van Justitie die in een kabinet zit die de eigen besluiten niet wenst te toetsen bij de Raad van State, die nauwelijks publiekelijk reflecteert op de grootste schending van de rechtsstaat in decennia en die activisten die discriminatie en racisme aan de orde stellen een bedreiging van de rechtsstaat noemt. Zou het ooit in Yeşilgöz opkomen dat asielzoekers die op hun gezin wachten, ouders die hun weggehaalde kinderen terug willen en mensen die discriminatie aan de orde stellen de wet aan hun kant hebben? Waarom stuurt de VVD haar eigenlijk niet naar huis?